Kelâmbaz

Wing Chun Savaş Sanatı

Wing Chun
Wing Chun’da savunma ve saldırı aynı anda yapılır.

Great-grandmaster Ng Mui, Zen Master Zhi Shan, Budist Keşiş Bai Mei, Feng Dao-de ve Miao Xian, Shaolin Tapınağı’nın Beş Büyüğü olarak bilinir. Onlar Qing Hanedanı’nın İmparator Kang Xi döneminde benzeri görülmemiş kabiliyetlere sahip savaş sanatı ustaları olarak tanınmaktaydı. Bu döneme kadar bu ustalar Shaolin Tapınağı’nda savaş sanatları çalışıyor ve öğretiyorlardı. Tapınak, bu ustalar ve öğrencilerinin hükûmete karşı direnişte bulunan grupta yer almalarından dolayı, hükûmet tarafından yakılıp yıkıldı. Baskılar neticesinde bu savaş sanatı ustaları başka bölgelere göç ederek kaçmak zorunda kaldılar. Bunlardan biri olan Ng Mui ömrünün son zamanlarında, Wing Chun (詠春 , Güzel Bahar) adını verdiği ve belli bir sistematiğe soktuğu savaş sanatını ortaya koydu.

Yılan ve Turna Kuşunun Kavgası
Yılan ve Turna Kuşunun Kavgası

Efsaneye göre, Ng Mui, yolda giderken, bir yılan ile turna kuşunun kavgasını görerek onları izlemeye başladı. Onların kavga şeklinden çok etkilenerek Kung Fu’suna yeni teknikler ekledi. Ng Mui, geliştirdiği bu savaş sanatını ilk olarak Yim Wing Chun adındaki talebesine öğretti. Yim Wing Chun o zamanlar on beş yaşında bir kızdı ve bir haydut onunla zorla evlenmek istiyor, onu sürekli rahatsız ediyordu. Ng Mui bu kızın kendisini koruyabilmesi için Kung Fu stilini onun rahatça öğrenebileceği bir sistematiğe soktu. Daha sonra, geliştirdiği savaş sanatına bu talebesinin ismini verdi. Wing Chun savaş sanatı, Ng Mui’den Grandmaster Ip Man’a gelinceye kadar bazı değişikliklere uğradı.

Ip Man’a gelinceye kadar bu savaş sanatı kapalı kapılar ardında öğretilmekteydi. Ip Man, Wing Chun’un dünya çapında tanınmasında büyük rol oynadı. Wing Chun’un bu kadar hızlı yayılması, bu savaş sanatının benzersiz ve üstün özelliklerini ispat etmektedir. Grandmaster Ip Man’dan nakledildiğine göre, Wing Chun savaş sanatının Ng Mui tarafından geliştirilmesinde izlenen yol, Wing Chun’u anlamada derinleşmek hususunda meraklıları için başlı başına benzersiz ve değerli bir referanstır.

Ng Mui ve Prensipleri

Ng Mui onlarca yıl savaş sanatlarında yetiştirildi. Sık sık, savaş sanatlarında derin bir anlayış kazanmasına yardım eden Shaolin’in çeşitli büyük keşişleri ile bir araya geldi. Kadın olmasından dolayı erkekler kadar güçlü değildi. Bunun sonucu olarak ve son zamanlarına doğru fiziksel kabiliyet bakımından da zayıflamasından dolayı, oluşturacağı bu yeni savaş sanatı müfredatı kesinlikle saf bedensel kuvvet üzerine kurulu olmayacak, bunun yerine az miktarda enerji ve efor sarf edilecek esaslar üzerine tesis edilecekti. Ayrıca bu savaş sanatı çok karmaşık teknikler içermeyecek ve pratikte basit bir şekilde uygulanabilir olacaktı. Ancak bu strateji ile savaş sanatlarında bir çığır açmak mümkün olabilirdi.

Wing Chun
Wing Chun’da saldırılar merkez çizgisi üzerinden gerçekleştirilir.

Böyle bir savaş sanatının arayışında olan Ng Mui kendini bu işe adadı ve iyice düşünüp tasarlayabilmek için inzivaya çekilerek bütün gücüyle bu yolda çalışmaya başladı. En sonunda, yeni bir savaş sanatının ana esaslarını belirleyecek tam bir kavrayışa sahip oldu. Bu esaslar şunları içermektedir: bir saldırının düz bir çizgi boyunca gerçekleştirilmesi, güç tasarrufu sağlamak için yay şeklindeki yörüngede hareket eden formların kullanılması, temel güç kaynağı olarak vücut ağırlığının kullanılması, ivmelenen kuvvetler için dönüşlerin kullanılması. Böylece aşağıda açıklanan prensipler ortaya çıktı:

  1. Bir saldırı bir düz çizgi boyunca yapılır. İki nokta arasındaki en kısa mesafe bir düz çizgi olduğundan, bu hedefe ulaşmanın en kısa ve hızlı yoludur. Bu sayede rakibe zaman ve fırsat verilmez. Kollar daima çember yayı şeklinde bir form çizer (Tan Sao, Bong Sao, Fook Sao formlarındaki gibi). Bu az bir enerji sarfiyatıyla rakipte büyük bir baskı ve kuvvet tesiri oluşturur. Bu iki prensibin beyin tarafından, bir meleke haline gelerek, her harekete efor sarf etmeden kendiliğinden uygulanması ve bedenin aktif, sağlam yapıda olması durumuna “Nim Lik” denir. Bu zihnin belli bir idraka ve potansiyel güce ulaşması manasına gelmektedir. Bunlar Wing Chun’un birinci çıplak el formu olan Siu Lim Tao formunun oluşturulmasındaki temelleri teşkil eder.
  2. Kuvvet oluşturmak için vücut duruşu ve kaslara dayanan, desteğin yerden sağlandığı metot bırakılır. Bunun yerine, çeşitli dönme, ilerleme ve geri gitme hareketleri sayesinde vücut kütlesinin momentumu; güç kaynağı olarak kullanılır. Bunlar Wing Chun’un ikinci çıplak el formu olan Chum Kiu formunun oluşturulmasındaki temelleri teşkil eder.
Ip Man filminden bir sahne
Rakip ile aradaki mesafe ve açıların doğru bir şekilde kullanılabilmesi ve tekniklerin oturması için tahta adamda çalışılır.
  • Bir savaş sanatı, saldırı için kuvvetin aniden ortaya çıktığı patlayıcı kuvveti oluşturmayı sağlamalıdır. Bu tarz bir patlayıcı kuvvetin oluşturulması kas kuvvetine dayanmaz. Bunun yerine, vücut ağırlığının hızlı dönel hareketinden faydalanılır. Yüksek hızdaki dönüş kol ve bacaklara aktarılan patlayıcı bir kuvvet oluşturur. Dönüşten kaynaklanan merkezkaç ve yönlendirici kuvvetler hem saldırı hem de savunmada kullanılır. Bunlar Wing Chun’un üçüncü çıplak el formu olan, hızlı dönüş hareketlerinden oluşan, Biu Jee formunun oluşturulmasındaki temelleri teşkil eder.
  • Netice olarak, Ng Mui, savaş sanatlarında büyük bir çığır açacak yukarıdaki prensiplere uygun olan üç adet çıplak el formunu geliştirdi. Bundan sonra bu teknikler üzerinde sürekli çalışarak kabiliyetlerini günden güne ilerletti. Böylece fikirlerini ve prensiplerini gerçeğe ve uygulanabilir hale dönüştürüp günümüze kadar ulaşmasını sağlayarak büyük bir başarıya imza atmış oldu.

    Günümüzde Farklı Wing Chun Soyağaçları ve Organizasyonları

    Ng Mui'den Günümüze Soyağacı
    Ng Mui’den Günümüze Bir Wing Chun Soyağacı

    Günümüzde birbirinden farklı Wing Chun organizasyonları ve bunlara ait birbirlerinden farklı teknik ve formlar vardır. Çünkü Wing Chun’un bize kadar aktarıldığı çeşitli soyağaçları bulunmaktadır. Farklı soy ağaçlarından gelen çeşitli bilgi ve teknikler neticesinde birbirinden farklı Wing Chun sistemleri meydana gelmiştir. Bunlar temelde aynı prensipleri barındırmaktadır. Şimdi bu savaş sanatı Wing Chun, Wing Tsun, Weng Chun, Ving Tsun, Wing Tsung, Wing Tjun, Wing Tzun gibi isimlerle karşımıza çıkmaktadır. Bunun bir sebebi farklı soy ağaçları olmakla birlikte, diğer bir sebebi de organizasyonların kendilerini özel isimlerle tanıtmak istemesidir. Örneğin Ving Tsun ismi kullanıldığında Usta Wong Shun Leung’un, Wing Tsun denilince ise Usta Leung Ting’in organizasyonu ve öğrettiği Wing Chun sistemi anlaşılır.

    Wing Chun’un Modernize Edilmiş Hali: Wing Tsun

    Wing Tsun
    Wing Tsun’da yüksek tekmeler de kullanılır. Fotoğraftakiler: Sifu Hasan Fırat ve Sihing Enes Koç

    Wing Tsun, Ip Man’ın öğrencilerinden olan Leung Ting tarafından modernize edilerek günümüz şartlarına uyarlanmış ve belli bir sisteme oturtularak dünyaya yayılmış bir sistemdir. Kesin kalıplarla belirlenmiş standart duruş, yumruk ve tekmeler yoktur. Klasik Wing Chun’un daha kolay uygulanabilmesi ve öğrenilebilmesi için günümüze adapte edilmiş bir versiyonudur. Siu Lim Tao, Chum Kiu ve Biu Jee’den oluşan üç adet çıplak el formu; Muk Yan Jong denilen tahta adam formu; Luk Dim Boon Gwun denilen uzun sopa formu ve Bart Cham Dao denilen bıçak formu olmak üzere toplam altı formdan oluşmaktadır. Hisleri ve refleksleri geliştirmek için Chi Sao (yapışık kollar) isimli çalışmayı içermektedir. Hislere dayalı bu çalışma sonucunda bir meleke elde edilerek rakiple temasa girildiğinde saldırılara karşı otomatik cevap verilmesi sağlanmaktadır. Bu teknik ve formların hepsi Wing Chun’un aslında da mevcuttur. Wing Tsun sistemine ayrıca tutma, burkma, atma ve yer dövüşü de eklenmiştir.

    Wing Tsun
    Wing Tsun’da çalışmalar bir partner ile karşılıklı yapılır. Fotoğraftakiler: Sifu Hasan Fırat ve Sifu Hüseyin Fırat
    Wing Tsun’da üç prensip esastır:
    1. Kuvvete karşı koymamak (Rakibin gücünü ona karşı kullanmak)
    2. Rakiple temasa girip kontrol altına almak
    3. Mesafe açılırsa kapatarak rakibi takip etmek ve ona fırsat vermemek
    Wing Tsun saldırı mesafeleri:
    1. Tekme
    2. Yumruk
    3. Diz – Dirsek
    4. Tutma, Burkma ve Atma
    5. Yer Dövüşü

    Bir Wing Tsun öğrencisi bir ustadan öğrenerek belli bir seviyeye geldiğinde bu mesafe ve prensipleri uyguladığında yapılacak saldırılara karşı kendini savunabilir. Wing Tsun metodu basit, direkt, etkili ve uygulanabilir bir sistemdir.

    Günümüzde farklı Wing Chun sistemleri olsa da hepsinin kaynağı aynı olduğundan formlar ve teknikler arasında aşırı farklılıklar bulunmamaktadır. Bazı sistemlerde hıza ve saldırılara önem verilirken bazılarında ise denge ve vücut duruşuna, rakibin dengesini kontrol etmeye önem verilmektedir. Çeşitli sistemlerin oluşması Wing Chun dünyasında bir zenginlik oluşturmuştur. Farklı sistemlerde çalışan öğrenci ve ustalar bir araya gelerek bilgi alışverişinde bulunabilmekte, bilgi ve teknik seviyesini derinleştirip zenginleştirebilmektedir. İnsanın olduğu her yerde olduğu gibi Wing Chun dünyasında da bazı rant kavgaları ve haksızlıklar olsa da, bu sanata gönül verenler ve kendisine, yakınlarına faydalı olmak isteyenler lüzumsuz tartışmalara girmeyerek sanatını icra etmeye devam etmektedirler.

    Wing Chun’u dünyaya tanıtan Ip Man’ın hayat hikâyesini, Wing Chun sanatını nasıl öğrenmeye başladığını ve öğrencisi Bruce Lee ile arasında geçen hadiseleri öğrenmek için şu yazımızı okuyabilirsiniz: Savaş Sanatı Ustası Ip Man

    Avatar

    Emre Yıldırım

    Mekatronik Mühendisi, Wing Tsun Öğrencisi

    2 comments

    Bu site reCAPTCHA ve Google tarafından korunmaktadır Gizlilik Politikası ve Kullanım Şartları uygula.

    Bizi Takip Et!